Miasto położone na Kujawach Wschodnich, po obu brzegach Wisły i w ujściu rzeki Zgłowiączki. Prawa miejskie nadano mu przed 1265 rokiem. W centralnym punkcie miasta zachowała się Bazylika Katedralna Wniebowzięcia NMP – kościół gotycki, którego początki sięgają roku 1340. Blisko katedry znajduje się zabytkowy Park im. Henryka Sienkiewicza pochodzący z 1870 roku. Oprócz przemysłowego charakteru miasto stało się ośrodkiem naukowym i kulturalnym. We wschodniej części miasta znajduje się największa przepływowa elektrownia wodna w Polsce, z zaporowym Jeziorem Włocławskim.

Herb miasta przedstawia mur blankowany ze złotą zamkniętą bramą i z trzema basztami. Baszta środkowa jest większa i nakryta złotą infułą biskupią. Symbolika herbu nawiązuje do siedziby biskupów włocławskich,
znajdującej się w mieście.