Miasto położone nad Jeziorem Pakoskim, w rozwidleniu rzeki Noteć, na pograniczu trzech polskich regionów etniczno-kulturowych: Kujaw, Wielkopolski i Pałuk. Prawa miejskie nadano mu w 1962 roku. Dzięki malowniczemu położeniu Janikowo często jest nazywane miastem na wyspie. Oprócz licznych walorów turystycznych jest również ważnym ośrodkiem przemysłowym.

Herb miasta przedstawia białego orła na czerwonym polu, usytuowanego pomiędzy dwoma brązowymi kominami. Pod orłem biały ostrosłup, wykonany z soli, u dołu dwa złote kłosy położone obok siebie oraz napis „JANIKOWO”. Kominy i ostrosłup symbolizują przemysł, a kłosy zboża – bogactwo ziemi.